توسعه ایران، مهمترین مسئله در مورد ایران است. موضوع و مسئله ای نیست که در مورد ایران مطرح باشد و به نوعی زیرمجموعه مقوله توسعه به شمار نیاید. از مهمترین و حیاتی ترین مسائل، نظیر مسئله تامین مایحتاج اساسی همچون غذا و مسکن گرفته تا روزمره ترین مسائل نظیر سبک زندگی فردی، همگی، مستقیما زیرمجموعه و تحت تاثیر توسعه قرار دارند.
«توسعه ایران»، پروژهای علمی، فرهنگی در سطح ملی است که اجرای آن، نیازمند همدلی و همکاری همه آحاد جامعه است. از دولت و مجلس گرفته تا بخش خصوصی و دانشگاهها، همه باید دست در دست هم دهند تا ایران را به کشوری پیشرفته و آباد تبدیل کنند. توسعه، صرفاً افزایش تولید ناخالص داخلی نیست، بلکه بهبود کیفیت زندگی مردم، کاهش نابرابریها، حفاظت از محیط زیست و تقویت جایگاه ایران در عرصه بینالمللی را نیز در بر میگیرد.
بر این اساس، «نام دل» در محتوای چند رسانه ای به نام «توسعه ایران» این موضوع مهم را با ذیربطان به بحث گذاشته تا تصویری روشنتر از مبحث «توسعه ایران» و ابعاد آن به دست آید.
در مجموعه محتوایی «توسعه ایران» به مسئله توسعه از ابعاد مختلف پرداخته می شود.
هدف، آن است که از جنبه ها و ابعاد مختلف توسعه صحبت کنیم.
مهمترین سرفصلهای توسعه که به آن خواهیم پرداخت شامل توسعه پایدار، توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، شهری، روستایی و نیز توسعه فناورانه است.
در این راستا، منظور از توسعه پایدار، توسعهای است که نیازهای کنونی را برطرف کند بدون آنکه توانایی نسلهای آینده برای رفع نیازهای آنان را به خطر بیندازد.
سرفصل توسعه اقتصادی، مباحثی مانند رشد اقتصادی، افزایش تولید، ایجاد اشتغال و بهبود سطح زندگی مردم را در بر می گیرد.
توسعه اجتماعی، شامل بهبود کیفیت زندگی از طریق آموزش، بهداشت، مسکن و کاهش نابرابری است.
توسعه سیاسی دربرگیرنده مفاهیمی همچون مشارکت مردم و حاکمیت قانون است.
توسعه شهری به برنامهریزی و مدیریت شهرها برای بهبود کیفیت زندگی شهری و کاهش مشکلات زیست محیطی می پردازد.
و توسعه روستایی، مسایلی همچون بهبود وضعیت زندگی در روستاها از طریق توسعه کشاورزی، صنایع روستایی و زیرساختها را مورد بررسی قرار می دهد.
در این میان، توسعه فناورانه، مهمترین سرفصل توسعه پایدار به شمار می آید که با نگاه دقیق و واقع بینانه، هیچیک از محورهای توسعه بدون آن امکانپذیر نخواهد بود.
تعریف رایج از توسعه پایدار، بر اهمیت برآورده کردن نیازهای نسلهای آینده تاکید میکند. اما این به معنای نادیده گرفتن نیازهای نسل حاضر نیست.
تاکید بسیار زیاد در محتوای چندرسانه ای «توسعه ایران» بر «توسعه پایدار» و «پایداری توسعه» است.
توسعه باید بتواند تعادل بین نسلها را برقرار کند. توسعه پایدار به دنبال ایجاد تعادلی است که در آن هم نیازهای نسل حاضر برآورده شود و هم منابع طبیعی برای نسلهای آینده حفظ شود. این به معنای آن است که باید از مصرف بیرویه منابع پرهیز کنیم و به دنبال راهکارهایی باشیم که هم به رشد اقتصادی کمک کند و هم به محیط زیست آسیب نرساند.
پایداری توسعه به معنای ثبات و پایداری در امر توسعه است. ثبات و پایداری توسعه، در ضمن پیاده سازی برنامه های توسعه، مسئله بسیار مهمی است. نمی توان برنامه ای را به مورد اجرا گذاشت و در آن ثبات نداشت! توسعه پایدار به دنبال ایجاد سیستمهایی است که پایدار باشند و بتوانند در درازمدت به فعالیت خود ادامه دهند. این امر مستلزم آن است که به مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به صورت یکپارچه نگاه کنیم.
توسعه پایدار و رشد اقتصادی، مقوله هایی به هم پیوسته هستند. توسعه پایدار به معنای توقف رشد اقتصادی نیست. بلکه به دنبال نوعی رشد است که با محیط زیست سازگار باشد و به کاهش نابرابریها کمک کند.
نباید از نظر دور داشت که توسعه پایدار یک مفهوم چندوجهی و پیچیده است. برای رسیدن به توسعه پایدار، باید به دنبال راهکارهایی باشیم که هم به نیازهای نسل حاضر پاسخ دهد و هم به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کمک کند.
اگر بخواهیم به توسعه پایدار و وضعیتهای پایدار در توسعه دست پیدا کنیم بدون اتکا به فناوری قطعا موفق نخواهیم بود.
فناوری به عنوان یک ابزار قدرتمند، میتواند نقش بسیار مهمی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا کند. با پیشرفت فناوری، راهکارهای نوینی برای حل چالشهای زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی ارائه میشود.
بهینهسازی مصرف انرژی بدون فناوری ناممکن شده است. فناوریهای نوین مانند انرژیهای تجدیدپذیر نظیر خورشیدی، بادی و آبی، ساختمانهای هوشمند و سیستمهای مدیریت انرژی، به کاهش مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک میکنند.
حفاظت از محیط زیست کاملا به فناوری وابسته شده است. فناوریهایی مانند تصفیه آب و هوا، مدیریت پسماند، کشاورزی هوشمند و پایش محیط زیست، به بهبود کیفیت محیط زیست و کاهش آلودگی کمک میکنند.
توسعه کشاورزی پایدار صرفا با دانش و فناوری امکانپذیر است. فناوریهای کشاورزی دقیق، آبیاری هوشمند، تولید محصولات ارگانیک و استفاده از زیستتکنولوژی، به افزایش تولید محصولات کشاورزی با استفاده کمتر از آب و مواد شیمیایی کمک میکنند.
همچنین بهبود حمل و نقل با فناوری در حال تحقق است. خودروهای برقی، حمل و نقل عمومی هوشمند و زیرساختهای حمل و نقل پایدار، کاهش آلودگی هوا و ترافیک را در پی دارد.
توسعه اقتصاد دیجیتال اکنون یکی از محوری ترین بخشهای اقتصاد است. فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با ایجاد فرصتهای شغلی جدید، بهبود دسترسی به اطلاعات و خدمات، و تسهیل تجارت الکترونیکی، رشد اقتصادی پایدار را برایمان فراهم می آورد.
بهبود سلامت شهروندان تابعی از توسعه فناوری است. فناوریهای پزشکی و بهداشتی، مانند تشخیص زودهنگام بیماریها، درمانهای شخصیسازی شده و پزشکی بر بستر اینترنت، بهبود سلامت و افزایش طول عمر را برای شهروندان رقم می زند.
آموزش و پرورش اکنون بر پایه امکانات فناورانه استوار است. فناوریهای آموزشی، مانند یادگیری الکترونیکی و آموزش از راه دور، به افزایش دسترسی به آموزش با کیفیت بالا کمک میکنند.
توسعه شتابان هوش مصنوعی، تقریبا تمام ابعاد توسعه فناوری را تحت تاثیر خود قرار داده است.
هوشمندسازی سیستمها به طور شتابان بر ابعاد توسعه تاثیر می گذارد.
نمونه های متعددی می توان برای این واقعیت مثال آورد:
استفاده از هوش مصنوعی، برای پیشبینی بلایای طبیعی، مدیریت منابع آب، و توسعه داروهای جدید.
استفاده از اینترنت اشیا، برای نظارت بر محیط زیست، مدیریت مصرف انرژی در ساختمانها و صنایع، و بهبود زنجیره تامین.
چاپ سهبعدی برای تولید محصولات با استفاده از مواد بازیافتی و کاهش زباله.
بلاکچین برای ایجاد سیستمهای مالی شفاف و ایمن، ردیابی محصولات و مبارزه با فساد.
به طور خلاصه، فناوری میتواند یک ابزار قدرتمند برای حل چالشهای توسعه پایدار باشد. با استفاده هوشمندانه از فناوری، میتوانیم به آیندهای پایدارتر و بهتر دست یافت.
فناوری، عصای سحرآمیز دست بشر است
آمیخته ای از توانایی بشر و ظرفیتهای طبیعت
فناوری می تواند جهان را روشن کند، تاریکی را بزداید و بشریت را به سوی آیندهای روشن، رهنمون سازد.
فناوری، کلید طلایی است و گنجینه توسعه را با ما هدیه می دهد.
ایرانیان توان آن را دارند که این گنج را به دست آورند و آیندهای روشن و پایدار بسازند.
پروژه تحقیقاتی و رسانه ای «توسعه ایران» برای آنها که به دنبال خدمتی ماندگارند برای مردمانی مهربان